Dwunasta odsłona Narodowego Czytania w Muzeum Marii Konopnickiej w Żarnowcu odbyła się 8 września 2023 r. w zabytkowych wnętrzach dworku autorki Roty. Wydarzenie było też okazją do uczczenia jubileuszu 120. rocznicy ufundowania Daru Narodowego (8 IX 1903) dla Konopnickiej i jej przyjazdu do Żarnowca, gdzie spędziła ostatnie siedem lat życia w ofiarowanym przez społeczeństwo polskie dworku z parkiem. Tekst Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej przeczytali pracownicy Muzeum oraz nauczyciele i uczniowie z sześciu szkół im. Marii Konopnickiej z terenu województwa podkarpackiego: Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Gliniku Polskim (Pani Katarzyna Kania, Pani Sabina Nycz i Magdalena Kania); Szkoła Podstawowa nr 2 z Oddziałami Dwujęzycznymi w Jaśle (Pani Elżbieta Dubiel i Weronika Brożyna); Liceum Ogólnokształcące w Jedliczu (Amelia Pietrzak, Julia Sajdak, Pola Urbanek); Szkoła Podstawowa nr 2 z Oddziałami Dwujęzycznymi w Strzyżowie (Pani Magdalena Dubiel); Szkoła Podstawowa w Wiśniowej (Pani Magdalena Ząbik i Jan Dziok); Zespół Szkolno-Przedszkolny w Żarnowcu (Pani Agnieszka Halerz i Nikola Ciupa); Muzeum Marii Konopnickiej w Żarnowcu (Barbara Bukowska, Barbara Jasłowska, Iwona Kyc, Oliwia Wojnar, Małgorzata Woźniak, Paweł Bukowski). Czytanie wybitnego dzieła pozytywizmu poprzedziło słowo wstępne na temat literackich związków Marii Konopnickiej z twórczością Elizy Orzeszkowej, przyjaciółki poetki. Spotkanie prowadziła Weronika Bukowska, która dokonała wyboru fragmentów powieści. Akcji towarzyszyła wystawa prezentująca rękopisy listów Konopnickiej do Orzeszkowej oraz utwory i opracowania twórczości autorki Nad Niemnem. Uczestnicy Narodowego Czytania w Żarnowcu otrzymali pamiątkowe dyplomy i egzemplarz książki z okolicznościową pieczęcią tegorocznej edycji.
