Ignacy Pinkas, urodził się 18 grudnia 1888 r. w Jaśle, a w 1906 r. (po ukończeniu szkoły realnej) przeniósł się z rodzicami do Krakowa. Pracował w różnych zawodach, ale szybko dostrzeżono jego talent malarski i zlecono mu namalowanie portretu cesarza Franciszka Józefa do poczekalni dworcowej. Za honorarium podjął studia w 1908 r. na krakowskiej ASP, gdzie uczył się pod kierunkiem Stanisława Dębickiego i Jacka Malczewskiego.
W r. 1914 porzucił studia i wstąpił do Legionów, i jako artylerzysta
I Brygady przeszedł z nią cały szlak bojowy aż do 1917 r.
Podczas wojny nie rozstawał się z paletą i w krakowskim Towarzystwie Sztuk Pięknych zorganizował w 1916 r. pierwszą wystawę, na której znalazły się obrazy ukazujące życie i walkę Legionów. W 1919 r. Pinkas wraz z dywizją gen. Lucjana Żeligowskiego, jako rysownik udał się do Wilna, gdzie powstał cykl (liczący ponad 100 prac) prezentujący miasto i okoliczne miejscowości.
W Wilnie artysta poznał również swą przyszłą żonę Marię z Koców Kazanowiczową. W 1920 r. Pinkas,wraz z żoną oraz dwojgiem dzieci, powrócił do Krakowa i przejął pracownię Piotra Nizińskiego. Lata 20. XX w. to okres intensywnej pracy artysty, wyjeżdżał wówczas na plenery malarskie m.in. na Hel oraz do Gdańska, Pragi, Lwowa i Warszawy. W 1928 r. Pinkas ponownie wyjechał się do Wilna i stworzył tam nową serię obrazów, opublikowaną w albumie Wilno.
W autolitografiach barwnych. Obrazy z widokami Wilna ofiarował w 1929 r. Józefowi Piłsudskiemu, który przyozdobił nimi swój gabinet w Belwederze. Pinkas udał się również do Sulejówka z zamiarem sportretowania marszałka, ale pomysłu tego nie udało się zrealizować i powstał wówczas jedynie obraz Salon w Sulejówku.
Pod koniec 1930 r. artysta zachorował na gruźlicę, i w ramach kuracji wyjeżdżał kilkakrotnie m.in. do Jastarni oraz przebywał w sanatorium w Bystrej na Śląsku. Namalował tam wiele obrazów ukazujących architekturę miejscowości, morskie krajobrazy i pracę rybaków.
Ostatnim dziełem życia artysty był album Kraków. W dziesięciu autolitografiach barwnych (1935).
Ignacy Pinkas zmarł na gruźlicę w dniu 3 sierpnia 1935 r. i pochowany został na cmentarzu Rakowickim. W swej twórczości Pinkas koncentrował się głównie na architekturze i sztuce portretowej. Nigdy nie rozstawał się z kasetką, w której nosił przycięte na jeden wymiar kartki papieru i przybory do malowania.
Wszędzie tam gdzie spotkał ciekawy temat szkicował i malował. Uprawiał malarstwo olejne, akwarele, pastel i grafikę. Stworzył cykle obrazów ukazujących miasta i miasteczka, których cechuje subtelna kolorystyka.
W kompozycjach figuralnych malował głównie ludzi podczas pracy, akty, a także kwiaty i wnętrza. Uznanie zdobyły jego portrety legionistów oraz reprezentacyjne konterfekty osobistości Krakowa, które stanowią wyraźne nawiązanie do twórczości Jacka Malczewskiego.
Pinkas wykonał okładkę i liczne ilustracje do książki Konstantego Chmielowskiego Katechizm małego obywatela (Kraków 1927) oraz do publikacji Władysława Zahorskiego Podania i legendy wileńskie (Gdańsk 1991). Wiele jego obrazów reprodukowano także w okresie międzywojennym w postaci kart pocztowych.
Aktualnie największy zbiór obrazów i dokumentów artysty w Polsce posiada Muzeum Regionalne w Jaśle. Stało się to dzięki córce Ignacego Pinkasa, Pani Marii Wolny, która przekazała w 1996 r. do jasielskiej placówki ok. 200 obrazów, szkicowniki, dokumenty i fotografie – związane z życiem i działalnością artysty. Pani Maria przez kolejne lata, aż do śmierci w 2004 r., uzupełniała zbiory jasielskiego Muzeum – poprzez zakup kolejnych prac Pinkasa. Również dzięki finansowemu wsparciu córki malarza, wydano album z biografią artysty.
Do tej pory dorobek Pinkasa prezentowano na wystawach tematycznych lub zbiorowych w: Jaśle, Krośnie, Ostrowcu Świętokrzyskim, Gorlicach, Rzeszowie oraz w Muzeum w Trebišovie na Słowacji.
Tematem ekspozycji zorganizowanej w Muzeum w Żarnowcu jest architektura Krakowa, Lwowa i Wilna, czyli miast związanych z życiem Marii Konopnickiej. Na wystawie prezentowanych jest 29 prac, z których jedna to autoportret artysty, 7 – dotyczy Wilna, 2 – Lwowa, a najwięcej Krakowa -19, miasta z którym artysta związany był najdłużej. Obrazy te ukazują charakterystyczne elementy architektury, kręte uliczki oraz urokliwe zakątki miasta, w których jest wiele ciepła i kolorów.
Prace malowane jakby od niechcenia pokazują wiele detali architektonicznych. Po mistrzowsku Pinkas wykorzystał w nich grę światła, cienia i kolorów. Natomiast schematycznie przedstawione są postacie ludzi, co stwarza niepowtarzalny nastrój i poczucie chwili.
Paweł Bukowski
Zdjęcia z otwarcia wystawy
