Kolekcja wydań PANA TADEUSZA Adama Mickiewicza – wystawa

Wystawa zorganizowana z okazji 180. rocznicy pierwszego wydania Pana Tadeusza ze zbiorów prywatnych Czesława Drąga – bibliofila, posiadacza największej w Polsce kolekcji wydań epopei narodowej. Adam Mickiewicz ukończył pisanie swojego poematu w nocy z 13 na 14 lutego 1834 r. w Paryżu. Rocznica stała się okazją do pokazania znaczenia dla polskiej literatury i kultury epopei Mickiewicza, który był ulubionym poetą Marii Konopnickiej i stał się inspiracją twórczą dla autorki Roty, poświęcając wieszczowi kilka znaczących utworów. Najwcześniejszą rozprawę o twórczości poety Romantyzmu przygotowała Konopnicka już w 1883 r. pt. O Mickiewiczowskiej „Odzie do młodości”, ale zabroniona przez cenzurę, została wygłoszona przez pisarkę w serii odczytów na cele dobroczynne towarzystw krakowskich i ukazała się drukiem dopiero w 1890 r. Do innych znaczących opracowań Konopnickiej, które cieszyło się dużym powodzeniem i zebrało pochlebne recenzje, należy zarys monograficzny Mickiewicz jego życie i duch (1899) oraz rozprawa krytycznoliteracka pt. Z roku Mickiewiczowskiego (1900), poświęcona I i II części Dziadów. Na wzór Pana Tadeusza napisała także Maria Konopnicka poemat Pan Balcer w Brazylii (1910), mówiący o życiu polskich emigrantów, dokończony w Żarnowcu po prawie 18 latach. Czesław Drąg (magister pedagogiki kulturalno-oświatowej) od ponad 20 lat pracuje w Wojewódzkim Domu Kultury w Rzeszowie. Pomysłodawca i inicjator wielu przedsięwzięć kulturalnych oraz juror wielu konkursów i przeglądów folklorystycznych w Rzeszowie na Podkarpaciu. Jest laureatem nagrody im. Franciszka Kotuli – 1 stopnia (2002) oraz nagrody rzeszowskiego oddziału Związku Literatów Polskich (2011). Od 40 lat kolekcjonuje edycje książkowe Pana Tadeusza Adama Mickiewicza oraz wszystko, co wiąże się z epopeją narodową. Własne zbiory prezentuje w szkołach i w placówkach kulturalnych Rzeszowa oraz na terenie województwa podkarpackiego. Aktualnie zgromadził 307 wydań Pana Tadeusza, wśród których są edycje posiadające dużą wartość bibliofilską, pięknie ilustrowane, niektóre oprawione w skórę oraz wydania miniaturowe. Kilkanaście pozycji w kolekcji pochodzi z XIX w. (m.in.: wydanie drugie z 1845 r. wydrukowane w Lipsku). Na uwagę zasługuje egzemplarz z 1943 r., wydrukowany w Jerozolimie nakładem Drukarni Władysława Andersa. Ciekawostką w kolekcji Czesława Drąga są również przekłady Pana Tadeusza na 26 języków świata (np. japoński, koreański, hebrajski, szwedzki, francuski, holenderski, niemiecki, angielski, litewski, ukraiński). Na ekspozycji, oprócz pięknych edycji książkowych, prezentowane są również materiały związane tematycznie z epopeją Adama Mickiewicza (m.in. eseje, kalendarze, rzeźby, czasopisma oraz różne pamiątki i druki okolicznościowe). Wystawa będzie czynna w budynku Lamusa Muzeum.   

                                                                                                 Paweł Bukowski