Inspiracje artystyczne Marii Konopnickiej
Wystawa przybliża mało znaną twórczość Marii Konopnickiej na temat sztuki, która nie została jeszcze całościowo opracowana i zaprezentowana współczesnym odbiorcom. Na ekspozycji zobaczyć można teksty o pracowniach malarskich oraz dziełach sztuki, zabytkach i wystawach, które zwiedziła poetka podczas podróży po Europie.
Twórczość o sztuce Konopnickiej podzielono na wystawie na kilka grup tematycznych. Ważną część stanowią reportaże pisarki drukowane na łamach czasopism z przełomu XIX i XX wieku w stałych rubrykach Na ostrzu pióra, Luźne kartki, Portrety piórem, Po drodze (m.in.: „Biblioteka Warszawska”, „Kraj”, „Kurier Warszawski”, „Myśl” „Słowo”, „Świt”, Tygodnik Ilustrowany”, „Wędrowiec”). Znajdują się wśród nich artykuły poświęcone odwiedzonym przez pisarkę wystawom i zabytkom we Włoszech (Genui, Pawii, Rzymie, Watykanie), Austrii (Wiedniu i Admont), Francji (Awinionie, Paryżu), Krakowie, Lwowie i Warszawie. Teksty publicystyczne Konopnickiej, w których nie brakuje również uwag krytycznych, obejmują różnorodną tematykę taką, jak: malarstwo, rzeźba, rzemiosło artystyczne, zabytki, a nawet przyroda i ogrodnictwo. Wśród nich dużą grupę stanowi cykl artykułów drukowanych w „Kurierze Warszawskim” poświęconych obchodom imienia Krzysztofa Kolumba, organizowanych w 1892 r. w Genui z okazji 400. rocznicy odkrycia Ameryki. Warto zwrócić uwagę na ciekawe szkice o pracowniach malarskich, które powstały na podstawie osobistych wizyt Konopnickiej u wybitnych artystów (m.in. u Jacka Malczewskiego). Kilka artykułów poświęciła pisarka rozważaniom o dziełach artystycznych i pojęciu sztuki oraz poszukiwaniom estetycznych wrażeń podczas obcowania z obrazem czy rzeźbą.
Obszerną grupę stanowią utwory poetyckie Konopnickiej inspirowane znanymi dziełami malarskimi i rzeźbiarskimi wybitnych polskich i zagranicznych artystów (m.in. Jan Matejko, Artur Grottger, Jacek Malczewski, Rafael Santi, Sandro Botticielli, Franz von Stuck), które poetka miała okazję oglądać podczas podróży po Europie. Wśród nich są wiersze zawarte w tomikach Italia (1901), Drobiazgi z podróżnej teki (1903) oraz w utworach prozatorskich Ludzie i rzeczy (1897), które ujawniły indywidualny kunszt jej narracji i kompozycji oraz niezwykły talent literacki poetki. Ekspozycję dopełniają fragmenty korespondencji pisarki, w których dzieli się wrażeniami na temat dzieł sztuki i zwiedzonych wystaw. Projekt powstał na podstawie prowadzonych przez Muzeum w Żarnowcu wieloletnich badań nad dorobkiem literacko-artystycznym Konopnickiej. Prezentowana wystawa Inspiracje artystyczne Marii Konopnickiej uzupełnia lukę w mało znanej twórczości poetki o sztuce.
Paweł Bukowski
